
Skóra naturalna to ceniony surowiec, który już od wieków jest wykorzystywany w rozmaitych gałęziach przemysłu – od odzieży, obuwia i galanterii, aż po meble i elementy wyposażenia wnętrz. Jej trwałość, elastyczność i unikalny wygląd sprawiają, że skórzane wyroby są synonimem jakości i elegancji. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się różnym rodzajom tego materiału, ich pochodzeniu, właściwościom oraz metodom wyprawiania. Przygotowaliśmy przewodnik, dzięki któremu mogą Państwo lepiej poznać ten wszechstronny surowiec.
Z czego robi się skórę naturalną?
Skóra naturalna jest pozyskiwana ze skór zwierząt, głównie hodowlanych. W zdecydowanej większości przypadków jest to produkt uboczny przemysłu mięsnego. Musimy pamiętać, że zwierzęta hodowane są przede wszystkim dla mięsa, mleka lub wełny, a skóra stanowi naturalny odpad poprodukcyjny. Zamiast utylizować go poprzez spalanie lub składowanie na wysypiskach, otrzymuje „drugie życie” i staje się cennym surowcem. W tym kontekście, wykorzystanie naturalnych skór zwierzęcych w produkcji galanterii, mebli czy odzieży stanowi ekologiczne i racjonalne rozwiązanie. Syntetyczne zamienniki, określane powszechnie mianem „eko-skóry”, w rzeczywistości mogą być znacznie bardziej szkodliwe dla środowiska ze względu na proces ich produkcji oraz długi czas rozkładu. Przemysł skórzany stale doskonali metody obróbki, minimalizując tym samym swój wpływ na planetę. Nowoczesne garbarnie działają zgodnie z rygorystycznymi normami i przepisami, a ich procesy są monitorowane i certyfikowane przez niezależne instytucje, takie jak systemy ISO i AQC.
Jakie są rodzaje skóry naturalnej?
Prawdziwą skórę można klasyfikować ze względu na dwa główne kryteria: pochodzenie zwierzęce (gatunek zwierzęcia, z którego pochodzi skóra) oraz sposób wyprawiania (techniki obróbki, którym jest poddawana).
Podział skóry naturalnej ze względu na pochodzenie
Różne gatunki zwierząt charakteryzują się odmienną strukturą i właściwościami skóry. Te naturalne różnice mają bezpośredni wpływ na cechy i zastosowanie gotowego materiału.
Skóra bydlęca
Skóra bydlęca jest jedną z najczęściej wykorzystywanych typów. Charakteryzuje się dużą wytrzymałością, grubością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Z tego powodu idealnie nadaje się do produkcji obuwia, galanterii (paski, torebki, portfele), tapicerki meblowej i samochodowej, a także wyrobów technicznych.
Skóra jagnięca
Skóra jagnięca jest niezwykle miękka, delikatna i elastyczna, a zarazem wytrzymała. Proces jej obróbki wymaga jednak szczególnej staranności, by zachować jej naturalne właściwości. Ze względu na swoją przyjemną fakturę, jest wykorzystywana do produkcji luksusowych wyrobów: rękawiczek, kurtek, torebek i portfeli.
Skóra świńska
Skóra świńska wyróżnia się charakterystyczną, porowatą strukturą i dobrą elastycznością. Jest stosunkowo tania, dlatego znajduje zastosowanie w produkcji odzieży roboczej, rękawic, podszewek do obuwia i galanterii, a także w przemyśle meblowym jako materiał podkładowy. Często jest również wykorzystywana do produkcji zamszu.
Skóra koźla
Skóra koźla jest ceniona za połączenie miękkości i wysokiej wytrzymałości na uszkodzenia. Jest stosowana w produkcji eleganckiej galanterii, rękawiczek oraz opraw książek. Okazuje się także niezastąpiona w przemyśle muzycznym do wyrobu membran do bębnów i innych instrumentów perkusyjnych.
Skóra końska
Skóra końska, znana również jako cordovan, jest pozyskiwana z zadniej części końskiej skóry. To jeden z najbardziej cenionych i trwałych materiałów pochodzenia naturalnego. Charakteryzuje się gęstą strukturą, wysokim połyskiem i odpornością na zginanie oraz zarysowania. Ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, cordovan jest wykorzystywany do produkcji luksusowego obuwia, pasków, portfeli i innych ekskluzywnych wyrobów galanteryjnych.
Skóra cielęca
Skóra wykonana z młodych krów, znacznie delikatniejsza i bardziej elastyczna niż ta z dorosłych osobników. To materiał luksusowy, zapewniający komfort i trwałość na najwyższym poziomie. Ze względu na swoje walory estetyczne, jest ceniona w produkcji luksusowych wyrobów galanteryjnych, odzieży (rękawiczki, kurtki, odzież wierzchnia) i ekskluzywnego obuwia.
Podział skóry naturalnej ze względu na sposób wyprawiania
Proces wyprawiania (garbowania) ma fundamentalne znaczenie dla ostatecznych właściwości i wyglądu skóry. To właśnie ten etap decyduje o jej miękkości, elastyczności, trwałości, a także odporności na czynniki zewnętrzne. Podział ze względu na sposób wyprawiania pozwala nam zrozumieć różnice między poszczególnymi typami skór i dobrać odpowiedni materiał do konkretnego zastosowania.
Skóra licowa
Skóra licowa to najbardziej naturalna forma skóry, która zachowuje oryginalną fakturę lica, czyli swojej zewnętrznej warstwy. Wyróżnia się gładką powierzchnią, widocznymi porami i wysoką wytrzymałością. Ze względu na swoje właściwości, jest wykorzystywana wszechstronnie – w produkcji obuwia, galanterii, mebli tapicerowanych, odzieży wierzchniej, a nawet przemyśle motoryzacyjnym. W zależności od wykończenia może być matowa, półmatowa lub błyszcząca. W obrębie skór licowych wyróżniamy też podkategorie, takie jak:
- Anilinowa – barwiona wyłącznie barwnikami anilinowymi, co pozwala zachować naturalny wygląd i fakturę lica. Jest bardzo miękka i przyjemna w dotyku, ale jednocześnie bardziej wrażliwa na zarysowania i zabrudzenia.
- Semi-anilinowa – poddawana lekkiemu pigmentowaniu, co zwiększa jej odporność na czynniki zewnętrzne, zachowując jednocześnie naturalny wygląd.
- Pigmentowana (kryta) – pokryta warstwą pigmentu, która ujednolica kolor i maskuje drobne niedoskonałości. Jest najbardziej odporna na zabrudzenia i wilgoć, ale ma mniej naturalny wygląd i jest sztywniejsza.
Skóra lakierowana
Skóra lakierowana to skóra licowa pokryta warstwą lakieru, który nadaje jej wysoki połysk, gładką powierzchnię i elegancki wygląd. Jest stosowana w produkcji obuwia wizytowego, torebek, pasków i innych akcesoriów. Cechuje się jednak niższą elastycznością i większą podatnością na zarysowania oraz pęknięcia. Wymaga specjalnej pielęgnacji, przy użyciu dedykowanych preparatów, dzięki którym możliwe jest zachowanie jej blasku i uniknięcie uszkodzeń.
Skóra nubuk
Nubuk to miękki i delikatny materiał o aksamitnym wykończeniu. Powstaje poprzez delikatne szlifowanie powierzchni skóry, które nadaje jej meszkowatą fakturę, przypominającą skórkę brzoskwini. Nubuk jest przyjemny w dotyku i oddychający, lecz wymaga starannej pielęgnacji, ponieważ łatwo ulega zabrudzeniom i źle reaguje na wilgoć. Jest stosowany do produkcji obuwia, odzieży (np. kurtek i rękawiczek) oraz wyrobów galanteryjnych.
Skóra zamszowa
Skóra zamszowa charakteryzuje się miękką, włoskowatą powierzchnią, uzyskaną poprzez szlifowanie wewnętrznej strony (mizdry). Zamsz jest bardzo przyjemny w dotyku, ale podobnie jak nubuk, wymaga odpowiedniej pielęgnacji i jest wrażliwy na wilgoć oraz zabrudzenia. Stosuje się go głównie do produkcji obuwia, odzieży, rękawiczek, torebek i innych akcesoriów.
Skóra dwoina
Dwoina to warstwa oddzielona od lica podczas procesu garbowania. Jest grubsza, sztywniejsza i mniej elastyczna niż skóra licowa, lecz nadal wytrzymała. By nadać jej pożądany wygląd, przechodzi przez różne procesy obróbki – barwienie, lakierowanie lub tłoczenie. Ze względu na niższą cenę, jest często wykorzystywana do produkcji obuwia roboczego, pasków, tańszej galanterii oraz jako materiał podszewkowy.
Podsumowanie
Skóra naturalna to wszechstronny materiał, wykorzystywany w rozmaitych gałęziach przemysłu. Pochodząca głównie z ubocznych produktów przemysłu mięsnego, stanowi ekologicznie odpowiedzialną alternatywę dla syntetycznych zamienników. Możemy wyróżnić różne rodzaje skóry, które klasyfikujemy ze względu na pochodzenie oraz sposób wyprawiania. Każdy z tych typów charakteryzuje się odmienną fakturą, wyglądem i wytrzymałością, co determinuje jego zastosowanie. Znajomość tych różnic pozwala na świadomy wybór odpowiedniego materiału, a także na właściwą pielęgnację, która zapewni mu trwałość i piękny wygląd przez długie lata.